پادکست ماها | از صنعت ساختمان تا مهاجرت

 

رضا غیابی مهمان اولین اپیزود پادکست «ماها» شد تا در کنار برادران «رسول و محمد مدرس» حول محور موضوعات صنعت ساختمان سازی و چالش‌‌ها و قوانین آن، دلالی، تورم و مهاجرت مباحثه کنند. امید است در این پادکست تجربیات افراد پرمحتوا به گوش افراد بیشتری برسد و مکالمات هدفمند و فرصت‌آفرین شکل بگیرند. اگر برای شنیدن این بحث گسترده و سه‌نفره مشتاق هستید، می‌توانید از طریق کست‌باکس آن را بشنوید؛ همچنین برای تماشای نسخه تصویری این گفت‌وگو، فیلترشکن را روشن کنید و وارد یوتیوب شوید. در این مطلب هم می‌توانید چکیده‌ای از مهم‌ترین نکات این مباحثه را مطالعه کنید.

 

ویدئوی کامل این مصاحبه را در یوتیوب ببینید

چه چالش‌‌هایی سلامت و بلوغ صنعت ساختمان‌سازی را تضعیف می‌کنند؟

شخص‌محوری

اولین چالش مورد بحث در پادکست‌ ماها، شخص‌محوری صنعت ساخت‌وساز کشور بود. اغلب شرکت‌های ساختمان‌سازی ایرانی، شخص‌محور و فاقد عملکرد سیستماتیک یا بیزینس‌مدل هستند؛ زیرا اشخاص بر خلاف شرکت‌ها به کد مالیاتی احتیاج ندارند و می‌توانند به راحتی کار ‌کنند. مهم‌ترین عارضه شخص‌محوری، خروج فعالان حوزه ساختمان‌سازی از کشور است؛ چرا که با خروج یک شخص، حجم عظیمی از تجارب و سرمایه نیز در کشور از بین می‌روند.

کالای سرمایه‌ای

متاسفانه امروزه ملک به نوعی کالای سرمایه‌ای مبدل شده است؛ زیرا مصرف‌کننده نهایی (End user) آگاهی کمی دارد. تنها راه حل این معضل، آگاهی‌سازی مردم است تا برای املاک بی‌کیفیت هزینه‌های گزاف پرداخت نکنند.

دلالی

همان‌طور که ژان شاردن، جهانگرد فرانسوی در سیاحتنامه‌اش اشاره کرده است، شغل دلالی بین مردم ایران محبوب و رایج شده است. طبق تعریف شاردن، دلالی یعنی افراد کالایی را خریداری می‌کنند و پس از مدتی نگهداری‌، آن را با قیمتی بالاتر از قیمت اولیه به فروش می‌رسانند. موتور محرک این شغل، تورم است. تورم نیز سبب می‌شود عده خاصی از افراد در مدت زمانی کوتاه، به ثروت‌های هنگفت دست یابند. به گزارش رسانه میدل ایست آی، ما به عنوان کشوری که بعد از شیلی طولانی‌ترین تورم را داشته‌ایم، بیشترین تعداد بیلیونرها را نیز در خاورمیانه داریم!

سرمایه‌گذرای ناپخته

صنعت ساختمان‌سازی در عین عظمت، حتی یک دهم صنایع کوچک ‌از راهکارهای تامین مالی استفاده نمی‌کند. از عوامل این موضوع می‌توانیم به حجم زیاد سرمایه، نگرانی سرمایه‌گذاران، آگاهی کم و رفتار دنباله‌روی در مردم و عدم وجود زیرساخت‌های مناسب اشاره کنیم. برای ایجاد بلوغ در سرمایه‌گذاری صنعت ساخت‌وساز و از بین بردن قیمت‌های نجومی و کلاهبرداری‌ها، تنها راه پیش رو رگولاتوری هوشمند قوانین این حوزه است.

در قوانین ساختمان‌سازی چه چالش‌هایی مطرح می‌شوند؟

یکی دیگر از موضوعاتی که در اپیزود اول پادکست ماها مطرح شد، قوانین صنعت ساختمان بود. در ماده دو قانون تجارت، ساختمان‌سازی به عنوان یک تجارت معرفی نمی‌شود؛ این در حالی است که طبق این قانون کشتی‌سازی، دلالی، کارخانه‌داری و موارد مشابه همگی تجارت به حساب می‌آیند. در این قانون دو چالش وجود دارد. اول؛ در سال ۱۳۱۱ وضع شده است و در آن زمان کم و کیف رشد جمعیت و نیاز به مسکن جدید، مانند امروز نبوده است. دوم؛ قوانین ما ترکیبی از قوانین بلژیک، سوئیس، فرانسه و اصول فقه است که این‌ها گاهی با یکدیگر در تعارض هستند و هنگام اجرا به مشکل می‌خورند.
در چند سال اخیر تلاش‌هایی در راستای تغییر قانون تجارت صورت گرفت؛ اما هیچ‌‌کدام به مرحله اجرا نرسید. آن چه که حتی از این قوانین اهمیت بیشتری دارد، عرف جامعه است. برای تغییر قوانین تجارت، ابتدا باید از طریق کار رسانه‌ای، برندینگ، ایجاد مشوق، نهادسازی و بنگاه‌سازی عرف جامعه تجارت را تغییر دهیم. به بیان واضح‌تر، جامعه تجارت باید پیروی از قوانین را در مسیر نفع و سود خودش ببیند تا دو مولفه نظم و قانون در کنار هم قرار بگیرند.

مهاجرت در وضعیت فعلی چه حالت‌هایی دارد؟

اگر از دیدگاه ماتریسی به مهاجرت نگاه کنیم، چهار حالت یا گروه خواهیم داشت. اول؛ افراد داخل کشور که فکر و روحشان خارج از کشور است. دوم؛ افراد داخل کشور که تمام تمرکزشان در همین مرز و بوم است.
سوم؛ افراد خارج از کشور که قلبشان در وطن‌ خودشان باقی مانده است. چهارم؛ افراد خارج از کشور که تمام تمرکزشان در همان کشور خارجی است. معضل اصلی، برای گروه اول و سوم است؛ یعنی افرادی که فکر و قلبشان در جایی که زندگی‌ می‌کنند نیست. این افراد هزینه‌های زیادی را در زندگی می‌پردازند و فرصت توسعه را از خود دریغ می‌کنند.
اگر قصد مهاجرت داریم، ابتدا باید درک کنیم ناگزیر هستیم از یک فرهنگ خداحافظی کنیم و فرهنگ دیگری را بپذیریم؛ همچنین باید بدانیم مهاجرت لزوما به معنای پیشرفت نیست. صنایع ساختمان‌سازی نیز می‌توانند با درک این موضوع، مهاجرت افرادشان را سازماندهی کنند تا اگر می‌روند سفیر خوبی برای سازمان باشند و اگر برمی‌گردند دانش ارزشمندی برای سازمان به ارمغان بیاورند.